Mấy
hôm nay cứ vẩn vơ, thỉnh thoảng lại mở máy đọc lời nhận xét của Xuân Thu :
“ Cái gì nói vừa phải mới
đáng tin
Cái gì nói quá siêu phàm thì siêu thực ”
trong mấy dòng viết về Tình
cảm gia đình . Trước tiên phải công nhận đó là lời nhận xét thẳng thắn nhắc nhở
đáng quý để viết ( dù viết cho vui và cho mình chứ không phải để đăng báo, in
thành sách. Chỉ có điều thời @ nên lưu trên blog được nhiều bạn chia sẻ - tất
nhiên rất quý trọng bạn bè ) .
Dẫu
bị cái cảm xúc vẩn vơ kia đeo bám nhưng mình vẫn khẳng định tình cảm với Cha- Mẹ, mình không
bao giờ SIÊU THỰC :
Trước hết điều canh cánh và đi theo suốt đời người, mình là
đứa con bất hiếu. Bất hiếu bởi không bao giờ có thể bù đắp được công sinh
thành, dưỡng dục của Mẹ, của Cha. Canh cánh vì cuộc sống hàng ngày bây giờ của
cháu con gần như vương giả nếu so với đời sống ngày xưa của Cha, của Mẹ. Và bao
nhiêu, bao nhiêu điều trăn trở, suy tư , bao nhiêu dấu hỏi khác cứ thường trực
trong đầu ?
Có thể là người bảo thủ nhưng hai từ Cha Mẹ (
miền bắc là Bố, Mẹ ) cả cuộc đời mình chỉ giành để gọi bốn người, hai người
sinh ra mình và hai người sinh ra vợ mình, và hai từ đó mình thường viết hoa,
coi như “ đôc quyền “ làm của riêng vậy. Bạn nào có cha mẹ nuôi , đọc mấy dòng
này tha thứ cho mình nhé, quả thật mình không thể gọi ( dù xã giao … ) người
khác là cha, mẹ được , bởi cảm thấy như mất đi cái gì thiêng liêng, cao quý .
Và hai từ Mẹ và Cha như quyện vào nhau. Nói, viết về Mẹ cũng là nói và viết về
Cha và ngược lại
Những
ngày kỹ thuật số chưa ra đời và khi chưa biết sử dụng máy tính, chưa có mạng
internet, mình cứ thấy bài thơ nào về người mẹ là chép vào sổ thơ. Cũng nhiều
lần cắt những thơ hay về mẹ trên báo hay tạp chí của cơ quan làm của riêng, dù
biết việc làm này được xếp ngang hàng với kẻ cắp.
Cả
Mẹ và Cha đi xa đã mấy chục năm rồi mà hình ảnh Mẹ, Cha vẫn như trước mắt. Lời
Cha cách đây trên nửa thế kỉ vẫn văng vẳng bên tai :
… Cha mẹ không có tài sản
gì đáng giá để lại cho các con sau này, chỉ muốn để lại cho các con cái chữ. Dù
nhà nghèo, Cha mẹ vẫn cố gắng lo cho các con ăn học. Chỉ lo các con không học
được. Xã hội còn có nơi để học, các con còn muốn đi học thì cha mẹ quyết lo cho
các con được học tới cùng….
… Là người
cương trực, nóng nảy nhưng cha tôi là người giàu tình thương, dễ xúc cảm. Tôi
nhớ mãi một chiều mưa, cả nhà quây quần ngồi vẽ ngô sau mùa thu hoạch. Tôi nhỏ
nhất nhà nên mấy anh tôi bàn chỉ giao cho tôi phải vẽ hết 100 bắp mới được đi
chơi. Thấy phải vẽ 100 bắp nhiều quá tôi đề nghị các anh chỉ vẽ 10 chục bắp
thôi. Cả nhà cười vỡ bụng. Sau một phút ngây người, rồi tôi chợt hiểu 10 chục
cũng chính là 100. Cả nhà cười xong, cha tôi bảo các anh tha cho tôi không phải
vẽ ngô mà đọc truyện cho cả nhà cùng nghe. Truyện là những bài trong quyển
Trích giảng văn học, sách giáo khoa lớp 7 mà anh tôi đang học. Hôm ấy tôi đọc
bài Chị Dâụ trích trong tác phẩm Tắt Đèn của Ngô Tất Tố. Khi đọc đến cảnh chị
Dậu phải đứt ruột nài nỉ bán con, bán cả đàn chó cho nhà Nghị Quế, lấy mấy đồng
bạc đóng suất sưu cho người em chồng đã chết để cứu chồng đang bị trói ở ngoài
đình làng thì cha tôi bật khóc. Rồi mẹ tôi cũng khóc. Không khí trầm hẳn xuống
. Mâý anh em tôi âm thầm nhìn nhau lặng lẽ. Tôi xúc động và không đọc tiếp được
phần còn đọc dở….
.. Mỗi chủ
nhật, mỗi lần nhớ nhà trốn về trong tuần là mẹ phải thức khuya dậy sớm chuẩn bị
cho con thứ gì ăn trước lúc đến trường. Trăng mờ, gà gáy, mẹ không ngon giấc
ngủ, lòng canh cánh lo gọi con dậy đi học đúng giờ. Nhiều lần vừa đi vừa ngủ
gà, ngủ gật, đến trường mà trời chưa sáng rõ mặt người…
… Mùa Xuân
năm 1989, ăn tết xong vợ chồng tôi khởi công làm căn nhà mới, tôi nhận
điện từ quê báo tin mẹ bị ốm. Đã nhiều lần, hè về thăm quê, thăm mẹ, người nhà
kể lại dù bị ốm nhưng mẹ cấm không được báo tin cho vợ chồng tôi biết. Mẹ lo
nếu biết mẹ ốm, chúng tôi ở xa, không yên tâm công tác . Bây giờ nhận tin báo
mẹ ốm tôi biết sức khoẻ mẹ nguy kịch. Tôi vội vã thu xếp áo quần về quê để công
việc xây cất nhà cửa tự vợ tôi lo liệu …
… Mẹ ốm nặng.
Mẹ đã 79 tuổi rồi . Cả cuộc đời mẹ dốc sức lo toan cho gia đinh, cho anh em
chúng tôi, cho các cháu. Sức mẹ đã vắt kiệt thành dòng sữa ngọt ngào nuôi anh
em tôi khôn lớn. Tình thương yêu mẹ giành trao hết cho con, cho cháu. Tuy nằm
liệt giường, chỉ ăn vài thìa cháo khi con cháu nài ép nhưng biết vợ chồng tôi
đang làm nhà mẹ rất mừng cho con trai mẹ sẽ có ngôi nhà yên ấm chở che
trong những ngày mưa nắng. Nhưng đang ốm mà mẹ vẫn lo lắng, ban khoăn. Nhiều
lần mẹ giục tôi trở về để đỡ đần cho vợ . Mẹ vẫy tôi lại gần hơn, ghé sát tai
tôi, tiếng mẹ thì thào : “ Mâý anh em chỉ có mình
con phải sống xa quê. Mẹ ốm, con về được là mẹ toại nguyện lắm rồi. Con hãy trở
ra ngoài đó để giúp vợ con. Để một mình vợ con lo việc làm nhà sức khoẻ giảm
sút, ốm đau thì khổ vợ con, khổ cháu ” .
Giờ mẹ tôi đã
đi xa nhưng tôi cảm nhận mẹ vẫn luôn bên tôi suốt cả cuộc đời. Tôi mãi là đứa
trẻ thơ bé bỏng, yêu thương của mẹ. Đôi mắt hiền dịu của mẹ như vẫn dõi theo
tôi. Lời ru, những điệu dân ca, hát ví dăm của mẹ ngày nào vẫn ngọt ngào vang
vọng đưa tôi vào giấc ngủ. Tôi vẫn nằm gọn trong vòng tay ấm áp, vẫn dúi đầu
vào lồng ngực tìm hơi ấm nồng nàn từ trái tim của mẹ. Mẹ là tất cả, là tình yêu
cao quý nhất. Mẹ là người đẹp nhất trên thế gian này. …
… Sáu năm,
hết cấp II rồi học cấp III tôi đều phải đi học xa nhà. Cứ thứ bảy, tan học là
từ trường huyện tếch thẳng về nhà. Đói hoa cả mắt. Cũng có những tuần trên
đường về. ông bác ( quê tôi gọi là cậu ) anh trai mẹ tôi đón ngang đường bắt
thằng cháu ghé vào ăn vội bát cơm nhà vẫn để giành cho tôi. Về đến đầu làng đã
thấy mẹ bế các cháu đứng chờ ngoài ngõ. Các cháu Tuyết, cháu Sương chạy
đến và ôm chầm lấy chú. Mọi sự mỏi mệt, bụng đói đều tan biến. Chỉ còn lại niềm
vui . Mẹ lại tất bật lo cho tôi đủ thứ . Nào tiền ăn, nào gạo góp, nào chiếc áo
con đứt chỉ đêm về mẹ mới có thời gian chong đèn khâu lại. Rồi lại quẩn quanh
kiếm thứ gì cho con ăn thật no, thật ngon để ngày hôm sau con lại đến trường.
Sau này lớn lên, đi làm ăn và sinh sống xa quê, có vợ con , cuộc sống vật chất
chưa dư thừa nhưng cuộc sống vợ chồng con cái tôi cũng tạm đầy đủ, mà nơi quê nghèo
Mẹ vẫn tằn tiện tích cóp từng đồng để mua những gì ngon nhất, quý nhất
giành gửi cho cháu, cho con. Tôi thật xấu hổ khi về quê , chẳng có gì đáng giá
để làm quà cho Cha, cho Mẹ nhưng khi ra đi Mẹ bắt tôi mang nào túi đầy,
nào túi vơi những lạc, những vừng, những cân gạo nếp và cả những củ khoai
lang vàng xứ Nghệ cho các cháu ăn để biết và nhớ hương vị quê nhà….
( Những dòng in nghiêng trích trong hồi ký :
Mảnh đời tôi của CU NGUYEN ).
Suốt cả cuộc đời Mẹ Cha đã giành cho ta tất cả nhất là những thời điểm khó khăn nhất :
... Quên sao được
Chiếc chăn mỏng Mẹ vẫn còn nhường nhịn
Giành cho con
Lá chuối khô lót ấm chỗ Mẹ nằm
Quê hương ta đất đá sỏi cằn
Nắng thiêu đốt gió lào hừng hực thổi
Trằn trọc thâu đêm
Trên tay Mẹ chiếc quạt mo làm cầu nối
Cho con ngủ ngon và giấc mơ đến thiên đường
....
( Con thương Mẹ nhiều, nhiều lắm Mẹ ơi )
Vợ
chồng chúng tôi chung sống với nhau đã 41 năm hòa thuận. Gần nửa thế kỷ nhưng chưa bao
giờ có mâu thuẫn gia đình, cãi nhau to tiếng. Tất nhiên hờn dỗi yêu thương thì có . Thế nhưng khi
đã có con trai đầu lòng, ở cái thời điểm hạnh phúc nhất của một gia đình, có lần hai vợ chồng đang âu yếm, vui chơi cùng con tôi bảo vợ : Anh sẽ bỏ em, nếu em có lời lẽ xúc phạm
đến danh dự, nhân phẩm của Bố Mẹ anh. Với tôi đó là điều không phải để đe dọa. Thế nhưng khi bố vợ tôi mất cách đây không lâu, mẹ vợ và anh em trong gia đình ngoại giành cho tôi chịu tang như người con trai cả trong nhà.
Khi
các con tôi lớn, trước khi xây dựng gia đình, tôi đều gọi các con trai,
con dâu tương lai gặp mặt đặt một yêu cầu khắt khe:
hãy giành thời gian tìm hiểu về bản thân và gia đình thật kỹ, con trai tôi có nhiều tật xấu, gia đình tôi còn nhiều khó khăn, nhưng khi đã quyết tâm xây dựng hạnh phúc trăm năm, dù cuộc sống khó khăn hay bất kỳ hoàn cảnh nào cũng không được phép có lời lẽ xúc phạm đến cha mẹ, gia đình hai bên nội ngoại.
........
Xuân
Thu ạ, viết những dòng này, dẫu chưa kể hết, chỉ để điểm lại mình có siêu
thực khi viết, nghĩ, giành tình cảm thiêng liêng nhất với Mẹ với Cha không, để
giảm đi cái vẩn vơ đeo bám mấy ngày nay mà thôi nhé .Cảm ơn nhận xét của Xuân Thu nhưng
mình vẫn bảo thủ mà kết luận rằng : Những gì viết về Mẹ, về Cha không hề siêu thực
Phú
Thọ 25-8-2014
