KỶ NIỆM ĐẸP

 ( Viết về mình để khoe khoang thật chẳng hay ho gì nhưng  kỷ niệm đẹp tự nó cứ tồn tại mãi.)

1- Hai người kể về một câu chuyện : CÕNG PHỤ NỮ VƯỢT SUỐI

                                           ( Hình minh họa từ Internet )
Buổi sáng vào bệnh viện kiểm tra  “ sự cố” của bộ máy hoạt động đã 70 năm liên tục. Chiều đến đã lại tiếp khách là bà cụ mà buổi sáng cùng ngồi chờ ở phòng siêu âm. Dù trước đây cụ là phụ huynh thời tôi đi dạy học, sau này cùng sống trong khu dân cư nhưng nay tôi nghỉ hưu cụ mới hy hữu đến chơi nhà tôi . Vừa mời cụ ngồi xuống ghế, đang rót nước mời khách, cụ đã lên tiếng : “ Sáng nay sau khi ông khám bệnh xong, nghe kể về ông, mấy ông bà ngợi khen ông lắm đấy ”. Nghe cụ nói vậy, tôi nghĩ chắc cụ muốn nhắc lại chuyện sáng nay, khi khoảng sáu hay bảy bệnh nhân cùng một lúc được gọi vào phòng siêu âm, mà tôi là người đầu tiên trong danh sách. Trong phòng chỉ có một chiếc ghế cho bốn năm người ngồi đợi, tôi lần lượt nhường ghế cho bệnh nhân vào sau, còn mình thì đứng chờ. Cũng có vài người quen biết tôi không chịu ngồi, mời tôi ngồi vào ghế, nhưng tôi nhường chỗ vì tự thấy mình còn mạnh khỏe hơn người khác. Tôi nói với cụ : “ Con nhường chỗ ngồi cho người khác là chuyện thường tình, mà cụ ”. Nghe xong cụ lại bảo :” Ây là một chuyện, còn tôi sang đây vì vui, bởi hôm nay tôi đi khám bệnh, ngồi chờ lấy kết quả mà tôi mới nghe ông T kể về ông ”. Rồi cụ kể lại lời ông T… đã nói về tôi. Chuyện cụ kể lại làm tôi sực nhớ cách đây chừng hơn hai năm, ngồi uống rượu tại nhà anh bạn, ngồi với mấy thanh niên lạ, tôi tự giới thiệu về mình thì một thanh niên đáp lời : “ Thầy không biết em nhưng em biết Thầy rất rõ, gia đình em không bao giờ quên ơn thấy , bố em là T… , chị gái em là Ng…”, rồi anh kể tôi nghe lý do gia đình anh mãi biết ơn tôi. Câu chuyện anh kể cách đây mấy năm cũng là câu chuyện mà cụ bà hôm nay nói lại với tôi .

Đầu thập kỷ 90, chú em rể vợ tôi đi lao động ở Đông Âu về để lại cho tôi chiếc xe máy Símson enterlic. Là người xông xáo, lại có phương tiện ( ngày ấy rất ít người có xe máy ) tôi thường xuống các trường học. Một lần, một mình phóng xe xuống trường ML, xa nhất huyện mà muốn đến xã này lại phải mấy lần vượt suối. Làm việc xong, ghé thăm giáo viên ở khu tập thể được biết một cô giáo Ng…  vốn là học sinh cũ sinh cháu ở trường. Ngày ấy chế độ phụ nữ nghỉ sinh con chỉ được nghỉ 75 ngày nên ai cũng làm việc tận ngày sinh mới xin nghỉ chế độ. Để đón con mới sinh về nhà cách trường 35 km chồng cô giáo đã đưa mẹ đẻ đến và đón cháu về trước. Cô giáo phải nằm chờ chồng quay lại đón mới có thể ra về. Tất nhiên, ngày ấy giáo viên trường ML không ai có xe máy cả. Thế là tôi bảo cô giáo Ng…  lên xe tôi cùng về. Ngồi sau xe là phụ nữ mới sinh con tất nhiên tôi không thể đi nhanh nhưng đó không phải điều quan trọng. Khi phải qua suối, để bảo đảm an toàn một mình tôi cũng phải xuống đẩy xe qua , bây giờ lại hai người càng không thể liều lĩnh ngồi trên xe vượt suối. Cô giáo xuống xe và có ý định lội qua nhưng tôi ngăn lại. Đưa xe sang bờ bên kia, quay lại, tôi đã cõng giáo viên của mình để người mới sinh không phải dầm chân xuống nước suối mùa đông lạnh ngắt. Đưa cô giáo về tận nhà, gia đình ban đầu ngạc nhiên lung túng không biết nói sao bởi tôi vừa là thầy giáo cũ, vừa là thủ trưởng của cô giáo Ng… Uống xong chén nước tôi lại vội phóng xe đi ngay bởi nhiều công việc đang chờ . Câu chuyện cõng giáo viên mới sinh qua suối tôi cũng dấu nhẹm đi vì cũng chẳng có gì đáng nói và cũng dần quên đi bởi bao việc phải lo toan. Thế nhưng hơn hai mươi năm sau vẫn được người thân trong gia đình nhớ đến, vẫn là câu chuyện được truyền lại cho nhau. Cũng thế mới biết, việc tốt được người khác nhớ lâu, còn sống thiếu chân thật đểu giả, tham nhũng …chắc chắn  người dân cũng mãi khắc ghi.

Câu chuyện thứ 2 : TIẾNG GỌI GIỮA PHỐ ĐÔNG NGƯỜI

Nhận quyết định nghỉ chế độ, tôi rời thành phố về miền quê an dưỡng tuổi già. Thi thoảng con đi công tác lâu ngày, tôi lại được điều động đột xuất trở lại trông nhà. Đang mải mê chậm bước trên vỉa hè, chợt có tiếng gọi không rõ từ hướng nào :  Ơ, thầy - thầy ơi. Phản xạ tự nhiên của người đứng lớp làm tôi sững lại mấy giây rồi tự mình cảm thấy xấu hổ, vô duyên. Thầy là từ chung dành cho bao nhiêu người chứ đâu phải của riêng mình mà đứng lại. Tôi tiếp tục rảo bước thì cũng là lúc một phụ nữ ngoài ba mươi tuổi từ trong cửa hàng chạy đến chào tôi rồi vui vẻ : “ Lâu lắm rồi, hôm nay em mới được gặp thầy ”. Lúc này tôi mới vững tin là mình được người quen gọi đến. Thấy tôi lặng im chưa nói gì, cô gái lại lên tiếng : “ Em là Phg… là giáo viên của thầy đây. ” . Tôi cười trả lời : “ Ờ Phg… tôi vẫn nhớ Phg… mà ”. Quên sao được cô gái này không chỉ là phụ nữ đẹp mà còn có giọng nói ngọt ngào, rất đáng yêu, thu hút mọi người. Tất nhiên với tôi, cô gái này lại có một dấu ấn mà tôi không để ý đến , nhưng cô thì lại là kỷ niệm nhớ đời không bao giờ quên . Rồi như người thân lâu ngày gặp lại, cô gái hàn huyên : “ Em không bao giờ quên thầy bởi thầy thương em. Ngày ấy mọi người cứ bảo đuổi em ra khỏi ngành, chỉ thầy thương mà giữ cho em vẫn có việc làm . ” ;  rồi cô tiếp tục câu chuyện như sợ tôi quên mất. Khi chia tay,  Phg… không quên xin số máy cá nhân để tiện liên lạc. Chắc bạn đọc nóng lòng chờ nghe kể về câu chuyện tiếp theo, thu hút lắm đây. Đúng thế.

Sinh ra, lớn lên ở vùng xa xôi hẻo lánh, lại xinh đẹp, duyên dáng nên việc học hành của Phg… không được thuận lợi. Tốt nghiệp THCS cuối thập kỷ 80 , về nhà mấy năm sau,  Phg … được xã giao việc dạy học lớp mẫu giáo. Ngày ấy giáo viên mẫu giáo do xã quản lý và trả chế độ dạy học bằng thóc sau mùa thu hoạch hoặc cấp thêm ruộng để tự cấy lúa để sống coi như trả thù lao. Giữa thập kỷ 90, ngành giáo dục chủ trương mở các khu lẻ, lớp lẻ cho những thôn bản xa trung tâm xã miền núi thu hút học sinh đến trường. Do thiếu giáo viên Tiểu học trầm trọng, ngành GD chủ trương chọn giáo viên mẫu giáo ở xã vùng cao, vùng xa xôi hẻo lánh lên dạy lớp 1. Phg…  được vào ngành trong trường hợp đó. Để khắc phục khó khăn thiếu giáo viên, ngành cũng chủ trương tiếp tục cử học sinh tốt nghiệp THPT về trường sư phạm là người địa phương để sau khi ra trường về  cắm bản. Khi tạm đáp ứng nhu cầu về số lượng, các nhà trường quan tâm việc nâng cao chất lượng thì bấy giờ Phg… bắt đầu là đối tượng mà nhà trường không  muốn để làm giáo viên của trường mình, là đối tượng để hiệu trưởng mặc cả với quản lý cấp trên. Sức ép từ trên xuống là nâng cao chất lượng dạy học thì mặc cả của nhà trường là phải có giáo viên đạt chuẩn . Bất lợi của Phg… tại thời điểm ấy chưa cập chuẩn nào. Dù do yêu cầu công việc nhưng với tôi, quan điểm dứt khoát, rõ ràng là không thể lúc khó khăn nhất, mình cần sự giúp đỡ, cống hiến quá sức của giáo viên. Lúc thuận lợi, đủ số lượng, đời sống thu nhập bắt đầu khá hơn lại đẩy người ta ra khỏi dây chuyền, không có công ăn việc làm. Quan điểm người đứng đầu là dứt khoát và mang chút cửa quyền là giữ giáo viên chưa đủ chuẩn ở lại ngành và cách xử lý là cho  Phg… và một số giáo viên đi học, nâng cao trình độ tiếp tục đứng lớp. Quan điểm cá nhân tôi là cho tất cả moị người không phải cá biệt cho Phg… Tình thương yêu con người của tôi mà Phg… nói đến không là riêng, mà là chung cho tất cả. Trong tình huống ấy, cách xử lý công việc của tôi để lại dấu ấn không phai mờ trong Phg… cũng là lẽ đương nhiên. Câu chuyện vui mà tôi nhớ mãi lại là khi Hiệu trưởng nơi Phg giảng dạy kiên quyết trả Phg… cho phòng GD&ĐT thì cán bộ phụ trách tổ chức phòng GD&ĐT cười cười bảo tôi : Hay là cháu làm quyết định điều cô Phg… về phòng làm thư ký riêng cho chú ?!

Rồi tôi chuyển công tác về thành phố. Việc các nhà trường lo nâng cao chất lượng là gánh nặng với cô giáo không được đào tạo đến nơi đến chốn. Chắc rằng nhiều khó khăn, áp lực đến với cô cùng nhiều giáo viên khác nữa. Cô giáo vùng xa tìm cách bươn chải để tồn tại và trong cơ chế thị trường cởi mở hơn cô đã tìm con đường đi mới cho mình. Cô khoe với tôi giờ đang làm việc tại một công ty ở cùng thành phố với tôi.

Bẵng đi một thời gian, khoảng ba năm sau lần gặp Phg… ở thành phố, khi tôi lại về với miền quê  thầm lặng, một hôm tôi nhận điện thoại của Phg… gọi thăm sức khỏe và báo tin công ty Phg… làm việc nhận thi công dự án liên quan đến giáo dục và đề nghị tôi liên hệ với các thầy cô lãnh đạo phòng GD&ĐT hoặc UBND huyện liên hệ xin dự án về cho huyện mình. Tất nhiên tôi chỉ chuyển lời Phg… đề nghị đến nơi có trách nhiệm, còn tôi bây giờ đứng xa những công việc như thế. Có điều ấn tượng tốt về Phg… để lại trong tôi là dù biết công ty mình chỉ là đơn vị thi công, nhưng tấm lòng cô vẫn hướng về giáo dục quê nhà .

Tôi nhớ và viết câu chuyện này bởi mới hôm qua thôi, Phg… lại vừa gọi cho tôi báo tin, công ty cô vừa đặt trụ sở mới cùng phường mà tôi vẫn có căn nhà ở đó và hẹn nếu thầy ra thành phố nhớ đến thăm công ty em và em mời mấy anh chị cùng quê gặp nhau “ nhậu ” một trận cho vui thầy nhé .

                                                        ( Minh họa từ Internet )

3- Chuyện thứ 3 : TÔI THỎA MÃN VỚI HÀNH ĐỘNG CỦA MÌNH .

Nhờ tổ chức kỷ niệm thành lập trường mà thầy trò chúng tôi có cơ hội gặp lại nhau sau bao nhiêu năm xa cách. Những năm đầu thế kỷ XXI thông tin bùng nổ nhưng tôi thì đã về vườn, học sinh cũ năm xưa mỗi người mỗi việc khắp mọi miền đất nước, ai cũng bận bịu gia đình, con rồi đến cháu,  mưu sinh cuộc sống. Gặp gỡ nhau, chuyện trò rối rít với bao kỷ niệm xưa. Nói chuyên với cô bác sĩ, tôi nhớ và hỏi thăm về người em trai của cô ngày xưa tên là Th… ,  hai chị em học chung một lớp. Dấu ấn để lại trong tôi là hai chị em đều học tốt môn tôi giảng dạy. Cô học trò bác sĩ thưa rằng , em trai cô vẫn phục vụ trong quân đội nên không về dự hội trường được và em vẫn nhớ , luôn nhắc đến thầy đó. Rồi em kể, một lần do lớp tổ chức lao động đột xuất vào buổi chiều, nhà ở xa trường nên học xong buổi sáng, trưa em cô không về nhà đành ở lại trường với cái bụng lép kẹp. Thấy đám học sinh vẩn vơ trên lớp, đi họp cán bộ Đoàn thanh niên ở huyện về thầy lân la hỏi chuyện. Biết vậy thầy về bếp ăn tập thể mang đĩa cơm độn ngô cho mấy đứa ngồi ăn. Em Th… bảo rằng, sau này mới biết, hôm ấy thầy không dùng đến suất cơm tiêu chuẩn là do đơn vị tổ chức hội nghị đã “ tài trợ ” bữa trưa cho đại biểu. Em Th… còn bảo sau này đi làm rồi, em đước hưởng nhiều của ngon, vật lạ nhưng chưa bao giờ cảm thấy được ăn ngon như bữa trưa hôm ấy, dù suất ăn chỉ là bữa cơm độn ngô đã nguội ngắt,  thầy ạ . Vui mạch câu chuyện, anh bạn ngồi bên lại nhắc tôi nhớ đến kỷ niệm 16 năm trước khi tôi chuyển công tác về thành phố. Về thành phố tôi sống trong một căn hộ nhỏ phải trả tiền thuê cho phòng Nhà đất thành phố quản lý. Biết tôi có nhu cầu về nhà ở lâu dài, mấy anh chị học sinh cũ công tác ở thành phố tranh thủ lúc hết giờ làm việc, hoặc ngày nghỉ tôi không về quê, đưa tôi đi khắp ngõ ngách để tìm đất, tìm nhà. Một tối nọ vợ chồng chú Long Vân đưa tôi đến một gia đình có nhu cầu bán đất. Thật may mắn, thửa đất hơn 100 mét vuông với gian nhà cũ do cơ quan thanh lý, nhiều người đã đến hỏi mua lại với giá 50 triệu đồng nhưng chủ nhân không đồng ý nhưng khi tôi đến đặt vấn đề có nhu cầu mua đất, vợ chồng anh lại nhất trí bán lại cho tôi với giá đó. Điều thuận lợi là khu vực này có đến sáu bảy gia đình là người nhà, học trò cũ hoặc người đã quen biết của tôi. Mục sở thị hoàn cảnh gia đình chủ nhà thật khó khăn. Tài sản đáng giá trong nhà là chiếc ti vi Vietonic đen trắng và chiếc xe đạp cũ kỹ. Tôi dám khẳng định rằng, dù cũng là dân nghèo nhưng con trai tôi chắc chắn không đưa nào chịu ngồi lên chiếc xe đạp đó để đi ra đường. Hai vợ chồng chủ đất vốn là công nhân khai mỏ từ Ngọc Lập. Khi nguồn tài nguyên cạn kiêt, mất việc, hai vợ chồng lưu lạc về thành phố xin giúp việc vặt cho cơ quan thương nghiệp. Khi ngành thương nghiệp làm ăn thua lỗ, cơ quan giải thể đã ưu tiên cho vợ chồng anh một gian nhà và khoảnh đất của cơ quan thanh lý. Không việc làm, ngày ngày anh chồng phụ việc cho vợ  làm bánh đem ra chợ bán nuôi sống cả nhà bốn miệng ăn mà hai con còn đi học phổ thông. Anh tính rằng, bán mảnh đất này lấy tiền kiếm một chỗ ở khác ít giá trị hơn. Số tiền còn lại để làm vốn sinh sống sau này. Chính hoàn cảnh đó đã tạo cho tôi mua bán chóng vánh. Một tuần sau tôi mang 30 triệu đồng đem đến đặt cọc và để anh có tiền đi tìm chỗ ở mới. Anh viết cam kết nhận tiền và giao toàn bộ giấy tờ nhà đất để tôi đi làm thủ tục mua bán. Mới chuyển về thành phố, mọi việc đều xa lạ, tôi lại nhờ vợ chồng anh học trò cũ mua hồ sơ làm thủ tục. Cũng trong thời gian đó, khu dân cư mà tôi mua đất lắp đặt hệ thống nước sạch. Tôi đóng góp tiền và lắp đặt hệ thống dẫn nước và cho phép chủ cũ sử dụng và chịu trách nhiệm trả tiền nước.
Học trò cũ của tôi rất nhiệt tình nhưng thời gian đó cơ quan lại cử anh đi tập huấn hơn hai tháng tận Hà Nội nên việc giúp tôi làm thủ tục chưa thực hiện được mà tôi thì cũng không vội vàng gì. Rồi một đêm nọ, nghe tiếng gõ, tôi mở cửa thì chủ nhà bán đất tìm đến gặp tôi. Anh nói với tôi nếu bây giờ nếu tôi chuyển đến chỗ ở anh đã bán thì vợ chồng anh phải ra đường vì đã mấy tháng anh vẫn không tìm được nơi nào hợp với số tiền mà anh dự định.Thời gian này giá đất tăng vùn cụt từng ngày. Số tiền mà anh bán đất cho tôi giờ dùng để đi mua một mảnh đất khác là rất khó khăn . Anh xin tôi hoãn việc mua bán đã thỏa thuận lại. Nhìn gương mặt thiều não và hoàn cảnh của vợ chồng anh, không suy nghĩ gì nhiều, tôi đồng ý theo lời anh đề nghị. Mấy ngày sau anh mang đủ số tiền cọc, lãi mấy tháng anh gửi tiền ở ngân hàng và toàn bộ tiền đóng góp làm hệ thống dẫn nước trả lại cho tôi. Không hiểu sao câu chuyện này lan ra khu phố. Nhiều người nói lại với tôi rằng anh chủ bán đất chỉ gặp được một người như thế trên đời chứ không thể có người thứ hai đâu. Cũng có người cho tôi là nhẹ dạ đã để chủ bán đất lấy lại vì thấy đất ngày càng lên giá. Đánh giá một sự việc là quyền của mọi người nhưng tôi không hề băn khoăn gì trước những bình luận được mất. Tôi cũng biết rằng, khi đã có hợp đồng mua bán và có tiền đặt cọc, người phá bỏ hợp đồng phải trả gấp đôi tiền đặt cọc. Xét về mặt pháp lý tôi sẽ thắng kiện và thu về 60 triệu đồng khi ra tòa. Thế và lực trong xã hội đều thuộc về tôi, nhưng đạo lý trong tôi vẫn là trên hết. Nếu cố tình đẩy gia đình vợ chồng người ta đi nơi khác, mình về sống trên mảnh đất ấy chắc chắn lương tâm tôi bị cắn rứt suốt đời. Tại thời điểm ấy hay đến bây giờ tôi vẫn thỏa mãn với hành động mình đã xử lý, thỏa mãn với chính mình.

                                                                    *

                                                                *       *

Ngẫm lại chuyện đời cũng thú vị. Hình ảnh thủ trưởng cõng một phụ nữ là nhân viên mới sinh qua suối chẳng đẹp đẽ gì, chủ nhân định dấu nhẹm đi , vẫn tồn tại, lưu truyền qua năm tháng. Hãy sống bằng chính mình, cuộc sống chẳng cần tô vẽ, đánh bóng, chỉ cần chân thành, trung thực , công bằng với tình yêu thương chân thành của con người với con người nhiều khi tưởng như lập dị, khờ dại lại tạo nên cái đẹp. Cái đẹp bao giờ cũng giản dị, trong sáng nên sống mãi với thời gian, năm tháng. Soi xét lại những gì mà mình còn để lại được trong tấm lòng người khác, phải chăng từ nhiều những kỷ niệm đẹp mà bản thân mình không nhớ hết.

Có thể đọc tới đây có bạn hỏi tôi không có kỷ niệm buồn nào chăng. Xin thưa cũng không ít. Thế nhưng kỷ niệm buồn phô ra giờ cũng chẳng làm lại được mà lại tạo ra một số hình ảnh không hay ho gì cho xã hội. Xin nói vậy để chuỗi bài viết được dừng lại chỉ chuyện vui mà thôi.