GIẤC MƠ TRÒN

Làn môi vẫn ngọt ngào
dẫu tỉnh giấc từ lâu
Đến bên nhau
từ bài thơ Trăng khuyết
Nơi phương xa
người yêu ơi có biết
Tình chỉ tròn
trong giấc mộng thôi em

* Trăng khuyết : Tên bài thơ của Phi Tuyết Ba

Tháng 10 – 2019
N C

BỊ CHÊ KHÔNG THỨC THỜI VẪN CẢM THẤY HÃNH DIÊN
VÀ QUY LUẬT BÙ TRỪ TRONG CUỘC SỐNG

Năm 2000 tôi chuyển công tác về Thành phố trung tâm tỉnh. Đang ở nhà riêng cùng vợ con thoải mái, bây giờ một mình ngự trị trong căn phòng khu tập thể khoảng 15 mét vuông, lại tự lo cuộc sống từ A đến Z, việc thích nghi ngay không hề dễ dàng. Thời gian đi làm còn 6 đến 7 năm nữa mới được nghỉ chế độ nên tôi cố tìm một ngôi nhà hay mảnh đất để tách khỏi khu tập thể vừa ở rộng rãi, vừa đón được con cháu đến cùng. Công việc bận rộn. Thành phố chuyển đến, tôi chưa thật thông thổ nên phải nhờ bạn bè, học sinh cũ giúp đỡ. Mỗi khi có một tin mới về nhà, đất được cung cấp, hết giờ làm việc cánh học trò lại dẫn đi xem xét nhưng chỗ thì không phù hợp túi tiền, chỗ thì không phù hợp sở thích. Một lần đến một gia đình có nhu cầu bán đất ở khu trung tâm thành phố, cách cơ quan tôi làm việc không xa. Mảnh đất và 2 gian nhà tạm do được thanh lý cho một nhân viên bảo vệ khi cơ quan chuyển địa điểm theo quy hoạch của Thành phố. Đã có người tìm đến; Chủ nhà ra giá 50 triệu cho mảnh đất 6 x 100 m2 nhưng chưa ai mua đến giá này. Hai vợ chồng chủ nhà vốn là Công nhân khai thác mỏ từ vùng núi xa xôi. Khi việc khai thác tài nguyên cạn kiệt, công nhân tự đi tìm việc. Anh chạy được chân bảo vệ, chị chạy chợ nuôi hai đứa con nhỏ. Khi cơ quan mới chuyển đi, nhiệm vụ Bảo vệ cũng không còn nữa, anh mất việc. Đổi lại do hoàn cảnh khó khăn vợ chồng anh được cơ quan ưu tiên cho mua thanh lý hai gian nhà và mảnh đất này. Tài sản đáng giá mà tôi quan sát được là một chiếc Ti vi Vietonic 21 ing đen trắng và chiếc xe đạp cà tàng loại được lắp ráp phổ biến sau ngày miền Nam giải phóng. Tôi tin rằng, nhà tôi cũng nghèo nhưng mấy đứa con tôi thà đi bộ đến trường chứ chúng dứt khoát không nhảy lên chiếc xe đạp này. Hàng ngày hai vợ chồng mua gạo về làm bánh, sáng đem ra chợ bán, chồng phụ giúp vợ. Sau khi trao đổi tôi đồng ý mua lại mảnh đất với giá 50 triệu rồi nói thêm chẳng nhẽ mua bán lại không mặc cả, thôi hẵng giảm cho tôi 1 triệu. Vợ chồng anh đồng ý. Tiền đặt cọc 30 triệu, số còn lại sẽ thanh toán sau 3 tháng khi tôi đến nhận nhà và đất. Chủ nhà bán đất tâm sự , tiền bán đất , anh dành một ít tìm nơi ở mới, còn một ít để đầu tư làm ăn và nuôi con đang học Trung học cơ sở.

Một tuần sau tôi mang giao 30 triệu tiền đặt cọc, làm Biên bản ghi nhận có chứng kiến của láng giềng còn anh giao cho tôi toàn bộ giấy tờ quyền sở hữu đất và tài sản ( nhà ) để tôi làm thủ tục với Thành phố. Anh học sinh giúp tôi mua đất làm việc ở cơ quan cấp Tỉnh hứa giúp tôi hoàn thiện các thủ tục pháp lý nhưng chưa làm ngay được vì anh được tổ chức phân công đi dự lớp bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ 4 tháng tận Hà Nội. Thời gian này khu phố triển khai lắp đặt hệ thống nước sạch. Tôi đóng góp tiền lắp đặt hoàn chỉnh và cho phép chủ nhà sử dụng nếu thấy cần.

Gần đến thời gian bàn giao đất, một buổi tối tôi nghe tiếng gõ cửa phòng. Mở cửa, anh chủ nhà đất tìm đến xin gặp tôi, mặt ỉu xìu bảo : Đến bây giờ anh vẫn chưa tìm được chỗ ở và đề nghị tôi cho anh rút lại việc bán đất được không. Nếu tôi không đồng ý gia đình anh chỉ biết dọn ra vỉa hè đường phố.

Vẫn biết rằng thời gian ấy giá đất tăng lên hàng ngày
Vẫn biết rằng nếu phá hợp đồng chủ bán đất ngoài trả lại tiền đặt cọc còn phải chịu phạt số tiền bằng số tiền mà tôi đặt cọc ( theo Luật )
Vẫn biết rằng thế mạnh kinh tế, thế mạnh luật pháp hoàn toàn nằm trong tay tôi

Nhưng, dùng thế mạnh áp đảo của mình đẩy gia đình người khác đã khó khăn vào hoàn cảnh khó khăn hơn, khi về làm nhà sống ở đó lương tâm mình sẽ bị cắn rứt, ân hận suốt đời.

Và tôi quyết đinh đồng ý thanh lý hợp đồng mà không bắt nộp phạt 30 triệu. Anh quỳ xuống. Tôi kéo anh đứng dậy.
Mấy ngày sau anh đem đủ 30 triệu tiền đặt cọc và lãi suất 3 tháng do anh gửi Ngân hàng, tiền đầu tư lắp đặt hệ thống nước sạch cho tôi. Tôi trả anh tất cả hồ sơ, Giấy tờ liên quan.

Chuyện rồi cũng lan ra từ phố nhỏ anh chủ bán đất. Người thì bào trong đời mày không thể gặp được người thứ 2 như tôi. Người thì bảo giá đất đang lên nên người bán đất đã lừa tôi một cách ngoạn mục. Người thì bảo không phạt thêm 30 triệu là thật dại.

Tôi thì không quan tâm lời khen chê chỉ cảm nhận việc xử lý của mình là đúng đạo lý nên lương tâm rất thanh thản.

Lại tiếp tục đi tìm nơi ở mới. Thành phố rộng lớn đông dân cư, thị trường bất động sản tất nhiên luôn sôi động. Ngôi nhà sau này tôi sinh sống mua lại của một ông chủ thầu nghề Xây dựng. Ngôi nhà xây để đón bố mẹ từ quê về ở không thành mà chủ nhà lại không hợp hướng. Đến thăm dò ông bảo thẳng : Việc xem nhà hết sức thoải mái nhưng giá bán đúng 150 triệu, không mặc cả. Sau khi xem xét tôi hẹn Chủ nhật tuần tới chính thức trả lời. Gọi điện và đưa vợ đến quan sát, đồng ý, vợ chồng tôi quyết định mua lại ngôi nhà. Đúng hẹn, mang tiền đến trả, vợ chồng chủ nhà đã chuẩn bị sắn các thủ tục tâm linh và bắt buộc vợ chồng tôi phải ở lại cùng uống rượu lễ bàn giao nhà. Ngoài một số đồ dùng vợ chồng ông lại giảm cho 5 triệu để về nhà mới. Chuyển đến ở xong tôi mới làm thủ tục giấy tờ đồng thời xin phép cải tạo, làm thêm Anh bạn cùng phòng nhờ bạn anh giúp đỡ tôi là con trai một người có quyền lực trong tỉnh. Hắn bảo bạn tôi : Nếu là xếp của mày thì tao sẽ giúp. Sau hơn 1 tháng, tôi nhận giấy báo ra Phường làm việc. Ngồi chờ đến người cuối cùng thì Phó Chủ tịch phường hỏi tôi Thầy có việc gì. Tôi bảo nhận Giấy báo do anh ký đến làm việc. Nghe vậy Phó Chủ tịch phường gọi điện liên hệ với ai đó. Mấy phút sau tôi được hắn giao đủ giấy tờ và bắt Phó Chủ tịch phường và tôi đi uống bia do hắn đãi. Nhận được giấy tờ, được cấp phép tôi tiếp tục sửa chữa, cơi nới cho rộng rãi thêm. Số tiền lảm thêm cũng đúng bằng số tiền mà tôi bỏ ra mua nhà. Điều đáng nói là khi sửa chữa, số Cát, Sỏi dùng trong xây dựng, một học sinh cũ giúp tôi liên hệ mua và vận chuyển về nhà. Khi hoàn thành công trình cô học trò nọ ủng hộ giúp tôi không điều kiện số vật liệu ấy.

Kết nối các sự kiện tôi cứ ngẫm rằng, có phải mình sống có lương tâm với người khác, ắt có người khác bù đắp cho mình. Tôi không dám gọi câu chuyện này nằm trong Luật Nhân Quả mà chỉ là sự bù trừ trong cuộc sống. Trời không ban tặng và cũng không để ai bị thiệt thòi điều gì. Anh bị mất cái này ắt được bù đắp việc khác và ngược lại . Tôi tin là vậy. Cũng chính vì thế mà tôi không nêu tên cụ thể bất kỳ ai trong câu chuyện thực này,

Tháng 9 – 2019
NC

THƠ PHÒNG LẠNH

Mùa xuân về cây khẳng khiu
Gió Đông Bắc thổi đìu hiu trưa hè
Én chao nghiêng đón thu về
Ngày dài, đêm ngắn đông khoe nắng vàng

Tháng 9 - 2019

CHUYỆN CŨ QUÁ RỒI

Năm 1960, tôi thi đỗ vào học lớp 5 cùng mấy bạn khác cùng xã. Ngày ây vào học cấp II đã là “ nhân vât” quan trọng, tên tuổi lan truyền những mấy xã . Không quan trọng sao được, huyện tôi những 40 xã mà chỉ có 4 trường cấp II mà thôi Thi đỗ được đi học là " oách " lắm rồi . Nhà xa trường, tôi phải trọ học nhà ông thông gia với ông bác, anh mẹ tôi. Học hết lớp 5 tôi chuyển trường, mỗi năm một địa điểm và ngày càng gần nhà hơn. Hết cấp II, thi đỗ tiếp vào cấp III, lại về tận trường huyện để học. Tuỳ số lượng học sinh từng khu vưc mà nhà trường sắp xếp học cùng một lớp. Lớp chúng tôi gồm học sinh sống trải rộng trên 10 xã. Cuối năm học lớp 10 ( lớp 12 hiện nay ) ,biết mai sau mỗi đứa mỗi nơi, chủ nhật chúng tôi  tụ tập bạn bè đến thăm nhà nhau. Nhà bạn bè ở cách xa nhau từ 10 đến 15 km. Phương tiện đi lại ngày ấy là cuốc bộ nhưng mỗi chuyến đi chúng tôi rủ nhau từ 7 đến 10 người nên trên đường đi chuyện trò rất sôi nổi. Một lần đến chơi nhà bạn, đi trên đường , nhìn từ xa tôi phát hiện ông chủ nhà trọ năm tôi học lớp 5 đang chăn trâu ở bờ ruộng. Ông thì như không hề quan tâm gì đến cánh thanh niên học trò chúng tôi. Hơn 5 năm qua tôi chưa có dịp nào quay trở lại thăm gia đình ông. Tôi đi chậm lại tách khỏi đoàn cất lời chào ông. Từ dưới ruộng ông vui vẻ đáp lời rồi nói tiếp : Ừ, mình ( tự xưng thân mât ) cũng nhận ra ung ( từ địa phương , ngôi thứ 2 như con, cháu... thân mât ) từ xa nhưng mình để coi ung có nhớ và hỏi ( chào ) mình không ? Hỏi thăm chuyện trò mấy câu rồi ông bảo nếu có thời gian hãy ghé nhà chơi. Tôi dạ đáp từ ông, hỏi thăm sức khoẻ cả nhà rồi xin phép ông để đi tiếp bởi các bạn đã đi khá xa. Chia tay ông, tôi toát mồ hôi trán. May mắn phúc Cha Ông và các Thầy cô dạy dỗ tôi đã hành động đúng lương tâm. Giả sử vì một chút sĩ diện hay lý do nào đấy mình làm ngơ, bỏ qua một lời chào thì không biết trong đôi mắt ông già chăn trâu kia coi mấy anh Tú tài này là gì ? 59 năm qua chuyện quá cũ rồi,cuộc gặp bất ngờ và lời ông chủ nhà trọ luôn nhắc tôi, khi mình đã hơn người ( vẫn nói lớp 10 ngày đó rất quan trọng ) đừng bao giờ quên ơn người đã giúp mình. Cái hay, cái dở ẩn trong mỗi con người không phải người khác không hề biết có điều họ có bộc lộ như ông chủ nhà trọ của tôi hay không mà thôi.

Chuyện cũ quá rồi nhưng nghĩ đi, nghĩ lại thấy nét văn hoá còn rất mới, còn rất đẹp

Vẫn những ngày xa xưa ấy, khi lên học cấp III sáng thứ 7 tan trường chúng tôi cùng nhau về nhà. Trên đường thi thoảng chúng tôi gặp một số Thầy giáo cũ dạy ở trường cấp II cũng về nghỉ cuối tuần. Thầy trò đi ngược chiều nhau và đều cuốc bộ cả . Trò đứng lại, ngã mũ nón chào Thầy. Học trò ngã mũ nón, Thầy cũng bỏ mũ đáp lại lời chào của lũ học trò. Cánh học trò lễ phép đứng ra ven đường nhường lối Thầy đi qua. Chào Thầy giáo và Thầy giáo bỏ mũ đáp từ, dù là trẻ con chúng tôi thấy mình được tôn trọng. Phải chăng mình muốn được tôn trọng thì trước hết phải biết tôn trọng người khác. Lớp học trò chúng tôi cứ thế lớn lên.

Học trò nghịch như ma như quỷ không phải khi nào cũng hành động chuẩn mực. Nhớ một chiều chủ nhật trên đường trở lại trường trời mưa dầm nên ít người qua lại. Năm sáu anh học trò dàn hàng ngang để chuyện tếu . Cả nhóm đang bước đều vui vẻ thì có tiếng chuông xe đạp King cong, king cong báo xin đường. Chưa tránh đường vội, một anh cất tiếng hát “ Đường ta ta cứ đi “ ( lời một bài hát khá phổ biến ngày ấy ) thi đàng sau có tiếng hát đáp lời : “ Xe ta ta cứ đạp “. Nghe lời hát đáp trả chúng tôi cảm thấy người đi xe đạp không phải tay vừa. Cả bọn nhảy dạt ra ven đường. Khi xe qua người đi xe còn cất lời thâm mật : “ Bác đi trước nhé “ . Chúng tôi kịp nhận ra người đi xe đạp là Ông Nguyễn Văn Toản, Bí thư Huyện uỷ huyện chúng tôi, chắc Ông vừa xuống kiểm tra một xã nào đó cũng trên đường về . Một Bí thư Huyện uỷ ăn mặc giản dị, sống chan hoà gần gũi mọi tầng lớp, đạp xe đi cơ sở dưới trời mưa là hình ảnh đẹp mãi trong tôi

Tốt nghiệp Đại học , ra trường tôi làm nghề dạy học. Được phân công làm Giáo viên chủ nhiệm lớp, do xa quê nên chủ nhật tôi hay ghé thăm gia đình học sinh. Bước chân vào sân gặp một ông lão tôi chào : Cháu chào ông ạ. “ Không dám. Mời Ông giáo vào chơi “ - ông chủ đáp lời. Tiếp tôi là Ông nội cô học trò mời tôi đến chơi nhà. Mới ra trường, tôi còn rất trẻ, cách ứng xử của ông lão phụ huynh như luôn nhắc nhở tôi cách cư xử với lũ học trò, với mọi người. Thế mà nhiều khi vẫn mang lỗi . Vào đời tôi học hỏi thêm từ thực tế cuộc sống mà cuộc sống đa dạng, sinh động tươi đẹp biết bao nhiêu.

Giở ở độ tuổi U75 hàng ngày vẫn xem TV, lên mạng. Thông tin đa chiều. Kinh tế phát triển hơn ngày xưa rất nhiều nhưng tệ nạn XH ghê gớm quá. Đời sống nâng lên nhưng XH, gia đình, mỗi con người đang đánh mất bản sắc Văn hoá ứng xử tốt đẹp. Là người hoài cổ tôi chỉ thích sống với những ứng xử thật cũ, như những chuyện cũ, quá cũ trong đời tôi từng chứng kiến mà thôi .

Tháng 9- 2019
N C

TIẾN BỘ VƯỢT BẬC

( Kể chuyện vui này vì bạn bè kết nối của tôi đều trên 18 tuổi cả )

Cánh chúng tôi sinh ra trong kháng chiến chống Pháp, đa số chỉ học hết cấp II ( lớp 7 ), rất ít người học lên cấp III. Ra trường đứa vào bộ đội, đứa đi Thanh niên xung phong, đứa học nghề trung cấp rồi lưu lạc khắp mọi miền đất nước. Nhờ công nghệ thông tin phát triển rồi chúng tôi cũng liên hệ được với nhau tổ chức gặp mặt. Gọi hội lớp, hội cùng trang lứa, hội bạn bè … đều đúng cả. Gặp nhau ai cũng muốn biết mấy chục năm qua mỗi người làm ăn thế nào. Nghe thông báo lại, điều vui mừng cánh bạn bè chúng tôi ai cũng tiến bộ, lúc này, lúc khác không cấp Trưởng thì cũng cấp Phó. Này nhé, anh A thì Trưởng đoàn … nhạc hiếu xã, chị B thì Phó Tổ trưởng thu gom phế liệu đô thị. Anh C, Trưởng ban bảo vệ, lão Đ lại phó Chi hội Câu lạc bộ cờ tướng , vân vân và vân vân. Tôi may mắn chỉ huy hoạt động của một trường học đầu tỉnh. Trường có trên trăm giáo viên, ngàn học sinh nhưng hễ tôi gõ 6 tiếng trống là tất cả răm rắp vào lớp, gõ 3 tiếng đều ra khỏi lớp và chỉ khi tôi gõ một hồi dài thì ai nấy mới được ra về .

Gặp nhau ai cũng thi kể về mình và rất vui vẻ vì ai cũng tiến bộ, duy nhất chỉ một bà bạn già vốn là Giảng viên một trường Đại học nghỉ hưu chẳng thấy phát biểu ý kiến nào. Ngày con gái, bà thuộc người chăm chỉ, thuỳ mỵ ít thể hiện mình. Bây giờ sau mấy chục năm vẫn vậy. Khi bị truy hỏi về đời tư, bà chậm rãi : Em thì không được như các anh, các chị, suốt đời chỉ là Giáo viên. Tốt nghiệp Đại học, trường giữ lại làm Giảng viên và sau mấy chục năm, về hưu cũng vẫn là Giảng viên. À mà em tiến bộ nhất chỉ là một lời khen TIẾN BỘ VƯỢT BẬC. Rồi bà thủng thẳng kể rằng : Ra trường, có việc làm, sau vài năm em xây dựng gia đình. Cưới nhau, đêm tân hôn, sau hơn một tiếng đồng hồ thành " đàn bà " , chồng em lại tiếp tục “ chuyện ấy “. Em ngơ ngác bảo chồng : Từ nhỏ em nghe mẹ nói với năm anh em bọn em cứ ba năm mẹ đẻ một đứa cơ mà. Chồng em cười không nói gì nhưng khi “ hoạt động “ anh cứ nhắc đi nhắc lại : “ Này, thì ba năm một đứa này “

…
Chung sống được một tuần thì chồng em không còn “ nhiệt tình “ như mấy ngày đầu, đêm đêm em biết nghĩa vụ làm vợ của mình nhắc anh nghĩa vụ người chồng và bảo : Anh yên tâm, em không thành Âu cơ đâu mà lo. Chồng em ngáp dài một cái rồi nói : Em tiến bộ vượt bậc rồi nằm lăn ra ngủ .

Nghe bạn kể xong, cánh chúng tôi té ngửa ra mấy cái chúc Trưởng, chúc Phó kia chẳng là gì cả mà chỉ thầm tiếc được một lời khen .

Tháng 9 -2019

KHÔNG ĐỀ

Tiếng Cú rúc. Mèo khoanh tròn xó bếp
Gã trống chuồng cà khịa ả mái tơ
Ngõ hun hút. Vườn um tùm cỏ dại
Ngày trôi vào đêm. Rượu vài chén cùng thơ ..

Tháng 9 -2019
NC

TÌM

Tìm dấu chân em trên con đường cũ
Dẫu thời gian phôi phai
Hương bồ kết từ sợi tóc vương trên vai
Qua bao năm tháng
Màu áo lụa Hà Đông duyên dáng
Mềm mại như đường cong mềm mại dáng hình em
Tìm bao kỷ niệm êm đềm
Trong đôi mắt buồn buồn, xa xăm huyền ảo
Tấm lòng thơm thảo
Giam cầm trái tim anh

Tháng 9 - 2019
NC

NHỚ LẦN KHAI GIẢNG ĐẦU TIÊN VỚI TƯ CÁCH
 THẦY GIÁO

Thấm thoắt đã tròn 50 năm.

Chiều ngày 3-9- 1969 anh Lê Thanh lưu từ huyện Anh Sơn sang nhà tôi để hôm sau lên đường nhận Quyết định làm Thầy giáo. Sáng 4-9, chia tay cha mẹ mà không biết mình sẽ về làm việc ở đâu bởi Quyết định phân công công tác còn ở tận Huyện Quỳnh Lưu nơi trường ĐHSP Vinh mới từ Thạch Thành, Thanh Hoá chuyển về sau 3 năm đi sơ tán. Trời lúc mưa, lúc tạnh. Đường xa, cuốc bộ, những câu chuyện giữa hai người cũng vơi dần. Hai anh em đang lầm lũi bước trên đường bắt gặp một anh bộ đội đi ngược chiều giơ tay ngăn lại
- Các đồng chí đã biết tin gì chưa ?
Cả hai đồng thanh : “ Chưa “
- Bác Hồ của chúng ta đã qua đời. Rồi anh dặn tiếp :
- Gặp nơi thuận lợi các đồng chí tìm băng tang đeo vào nhé

Chúng tôi bước đi trong lòng nặng trĩu và nước mắt tuôn trào

Nhảy tàu từ Ga Si đến Hoàng Mai đã khoảng 9 giờ đêm. Ra cửa soát vé, tìm được mấy anh em nữa hỏi đường về nơi Khoa Hoá vừa chuyển đến. Khoảng 11 h đêm đến làng ven biển, mấy anh em trải tấm vải nhựa che mưa đánh một giác khoan khoái dưới rặng phi lao. Sáng hôm sau lại tiếp tục dò hỏi tìm đến Phòng Tổ chức của Khoa làm thủ tục . Nhận Quyết định mới biết , tôi được phân công về Vĩnh Phú, còn anh Lê Thanh Lưu được về Thanh Hoá. Làm xong thủ tục giấy tờ mặt trời đã lên cao, lại cuốc bộ ra ga Hoàng Mai để kiếm gì ăn chứ làng quê ngày ấy chẳng có gì bán để mà mua.

Chia tay anh Lưu ở Ga Thanh Hoá, một mình tôi trên đường ra Vĩnh Phú. Tàu thông báo chuẩn bị vào Ga Hàng Cỏ lúc trời gần sáng. Nhìn qua của sổ, những hồ nước chạy qua với những căn nhà thấp bé. Phía Nam Hà Nội ngày ấy chẳng khác nông thôn là mấy. Hà Nội mưa tầm tã. Cờ tang rũ trong mưa. Ga Hàng Cỏ đông người nhưng trật tự, yên lặng. Xe cộ lầm lũi chạy nặng nề nhưng không có tiếng còi. Hình như ai cũng ý thức rằng tạo nên tiếng động sẽ ảnh hưởng đến giấc ngủ ngàn thu của Người, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính mến.Cửa ra khỏi Ga tàu có nhiều nhân viên làm nhiệm vụ phát và cài băng tang cho những khách đi đường chưa có băng tang.

Tôi lặng lẽ theo dõi để theo mọi người mua vé tàu Hà Nội - Lào Cai tận bên Văn Miếu. Đây là lần đầu tiên tôi đến Hà Nội. Khi tàu chuyển bánh, lang thang tìm một chỗ ngồi vừa ý. May mắn gặp anh Bằng bạn cùng khoá cũng về nhận công tác dạy học tại Vĩnh Phú. Anh Bằng có người nhà công tác ở Bộ Giáo Dục nên mới có thông tin về địa điểm Ty Giáo Dục Vĩnh Phú sơ tán. Khi mua vế tàu, tôi chỉ mua đến Vĩnh Yên, định xuống ga rồi hỏi tiếp về Ty. Ngồi trên tàu lần đầu được quan sát một số phố phường Hà Nội, sông Hồng và cầu Long Biên khi đoàn tàu băng qua.

Xuống ga Việt Trì, hai anh em cõng nhau trên chiếc xe đạp của
anh Bằng tìm về xã Phù Ninh, huyện Phù Ninh là “ đại bản doanh “ của Ty GD Vĩnh Phú. Tôi nhận đi Yên Lập, còn anh Bằng về Đoan Hùng. Ngày ấy chúng tôi chẳng biết gì về đất Vĩnh Phú. Ai nhận công tác ở đâu cũng đều xa nhà, xa quê hương như nhau cả.

Đến Yên Lập có nhiều kỷ niệm nhớ đời nhưng tôi đang ôn lại kỷ niệm về Ngày khai trường đầu tiên trên cương vị Thầy giáo. Khi tôi đến giảng dạy trường mới thành lập được 3 năm, năm 1966. Năm ấy trường Khai giảng vào ngày 12-9-1969, tôi nhớ rõ vì đó là ngày Xô Viết Nghệ Tĩnh. Địa điểm khai trường là mảnh đất được san bằng rộng chừng 100 mét vuông là nơi thực hành các giờ Thể dục. Quanh bãi tập là những cây Cọ xoè lá um tùm và mấy cây Mỡ đã lên cao. Gần 200 học trò 6 lớp , mỗi khối 2 lớp mà thôi cùng hơn chục Thầy cô giáo đều đứng sắp hàng, bởi các lớp học sơ tán cách xa nhau nằm ở một góc quả đồi hay mảnh vườn mượn của nhà dân nên học trò không tiện khiêng bàn ghế để ngồi. Những ngày sau mưa Thầy và trò không dám ngồi bởi sợ Vắt từ trong lùm cây cỏ rậm rạp kéo ra hút máu. Một chiếc bàn giáo viên dùng cho Thầy giáo chủ trì Khai giảng. Cột cờ bằng bương vừa mới dựng lên từ chiều hôm trước. Sau lễ chào cờ là tưởng niệm Bác Hồ. Thầy giáo Phụ trách trường ( không có HT ) giới thiệu tóm tắt về nhà trường, giới thiệu các Thầy giáo vừa về nhận công tác, phân công chủ nhiệm, giảng dạy các bộ môn, các lớp. Chỉ trong gần một giờ, thế là mọi hoạt động của nhà trường được bắt đầu. Ngày ấy không đại biểu các cấp đến dự. Không băng cờ khẩu hiệu, tặng hoa, liên hoan chào mừng năm học mới chỉ có tiếng trống trường dõng dạc vang xa báo một năm học mới đã đến . Lần khai giảng đầu tiên trên cương vị Thầy giáo đơn giản, quá đơn giản để chẳng có gì nhớ thế mà kỷ niệm ây lưu luyến mãi trong tôi bởi đó là hoạt động thực sự của Thầy và trò, của nhà trường. Kết thúc lễ Khai giảng là những tiết học đầu tiên ghi nhận mỗi học sinh đã ở một lớp học trình độ cao hơn mấy tháng trước, là bước khởi động dạy và học sau 3 tháng trời vui chơi thoả thích . Cũng từ hang cùng ngõ hẻm nơi trường sơ tán ấy đội ngũ giáo viên và học trò lặng lẽ dạy và học, đã góp phần rất nhỏ bé tạo nên lớp cán bộ lãnh đạo chủ chốt của địa phương sau này. Cũng có người trở thành Thứ trưởng, Phó Tổng Thanh tra Nhà nước, nhiều tướng tá trong Quân đội cũng như nhiều cựu học trò đóng góp sức lực, trí tuệ trên nhiều lĩnh vực khác nhau khắp mọi miền đất nước. Cũng rất nhiều các anh chị học sinh gia nhập Quân đội Nhân dân từ ghế nhà trường góp xương máu của mình vào công cuộc giải phóng miền Nam thống nhất Đất nước

Những kỷ niệm của tôi và bao đồng nghiệp thế hệ trước đã qua đi âm thầm lặng lẽ cùng thời gian, năm tháng.

Ngày mai, 5-9-2019, cả nước tưng bừng Khai giảng năm học mới. Tất cả đều rất khác, khác xa với Ngày Khai trường của 50 năm trước. Với tâm tư của một người trọn đời làm giáo dục, tôi luôn hằng mong ngành GD&ĐT và mỗi Thầy Cô giáo luôn phấn đấu để đáp ứng được niềm tin của Nhân dân.

Ngày 4-9-2019
NC