SAO KẾ ĐÔ CHIẾU MỆNH

Mấy ngày nghỉ liên tục các thế hệ học trò cũ THPT thi nhau tổ chức hội lớp. Ông bạn giáo viên xưa dạy cùng trường được học sinh đón về gặp mặt ghé thăm gia đình chúng tôi. Tôi thì “ bị đuổi ” khỏi trường từ lâu, cuộc hội ngộ này không được mời dự dù con trai đứng ra tổ chức, nhưng lại rất vui được bạn cũ đến chơi nhà. Thăm hỏi , hàn huyên chuyện mới, chuyện cũ, rồi ông bạn nhìn thẳng vào tôi bảo : Lão này tuổi Đinh Hợi, cẩn thận đấy, năm nay hạn sao Kế Đô chiếu mệnh . Khi đang dạy học , nhất là sau khi nghỉ hưu, vốn là giáo viên Văn học, có thêm kiến thức phong thủy, tướng số nên ông kiêm làm “ thầy địa lý ”. Lo cho chồng bị sao Kế Đô chiếu mệnh, ngồi tiếp chuyện, vợ tôi chăm chú lắng nghe và chăm chăm hỏi tìm phương pháp giải hạn.

Tôi thì nghiệm lại bản thân , dù thời gian chỉ mấy tháng đầu năm thôi mà thấy bạn tôi phán đúng :

Này nhé. Sau bao năm, đầu xuân này cánh học trò cùng lớp cấp 3 ngày xưa giờ chúng tôi mới gặp nhau đúng 50 năm ra trường. Ngoài mấy bạn bè sống ở Vinh và anh bạn tôi tận thành phố HCM lo toan chuẩn bị, tôi ở PT cũng được cử làm phó ban phụ trách tổ chức. Ra đón các thầy giáo cũ mà chúng tôi mời đến dự, thầy giáo chủ nhiệm vừa bước xuống xe, lặng yên nhìn mặt tôi đến một phút rồi nói : Hôm nay nhớ các em học sinh cũ mà thầy đến thôi, chứ theo giấy mời của Ban tổ chức thì tôi là Trần Đình K…, chứ có phải Trần Văn K … như ghi trong giấy mời nên chẳng đúng là người được về gặp mặt đâu ? Rồi thầy cười chỉ tay vào tôi, bảo tiếp, mà anh học ở lớp tôi làm chủ nhiệm ngày xưa là Nguyễn Đình Cử, chứ phải đâu là Nguyễn Cử. Rồi giọng thầy trầm ấm, xởi lởi: Lớp học sinh các em, ra trường đã mấy chục năm mà thầy vẫn cảm nhận như mới rời bục giảng hôm qua. Cảm ơn các em nhé, xúc động lắm . Sau 50 năm, chưa kịp kiến diện, chưa kịp cất tiếng chào thầy mà tôi đã gặp “ hạn ” , bị thầy giáo chủ nhiệm mắng liền : nói sai, viết sai ngay cả họ tên mình ! Lòng tôi rưng rưng với tình cảm của thầy giáo tuổi đã cao, xa nhau đã lâu mà còn nhớ đến mình với từng chi tiết nhỏ . Rồi từ hôm đó đến nay dù đã chuyển sang tuổi thất thập cổ lai hy, đã rời bục giảng, đã rời bàn giấy hành chính trọn chục năm mà lúc nào tôi cũng đeo đẳng tâm lý cứ sờ sợ. Sờ sợ nói sai, sờ sợ viết sai so với chuẩn mực.

Rồi trước hôm ông bạn giáo viên của tôi đến chơi mấy ngày, trong buổi gặp gỡ các anh chị lớp học sinh cũ mà tôi từng là giáo viên chủ nhiệm, lại “ bị ” chính học trò của mình phạt lỗi. Chuyện bắt đầu bởi kỳ họp mặt lần này bỗng xuất hiện thêm một gương mặt mới. Anh là Đại tá quân đội về hưu , tròn 46 năm kể từ ngày chia tay, giờ mới gặp lại. Tay bắt, mặt mừng, chuyện trò thân mật, rôm rả nhưng trong giao tiếp anh gọi tôi là thầy giáo, xưng tôi. Khi tiệc rượu gần kết thúc, mấy anh bạn nam kéo anh học trò cựu Đại tá đến và bảo : Chúng em đã chấn chỉnh nó cái tội xưng tôi với thầy giáo. Bây giờ chúng em đưa nó đến chịu phạt. Tôi cười bảo : Tôi rất chia sẻ cùng bạn các anh là bộ đội. Trong quân đội cách xưng hô là tôi với đồng đội, với thủ trưởng cấp trên . Cách xưng hô đã thành nền nếp, thành thói quen suốt mấy chục năm liền chứ bạn các anh không có ý gì đâu. Thấy tôi có vẻ bênh vực, thế là các anh hò nhau cũng phải “ phạt ” thầy một chén rượu vì lỗi của thầy là nhân từ độ lượng với nó quá. Và thế là tôi cùng đám học sinh cũ của mình cùng nhau tự “ xử phạt ”, còn anh cựu Đại tá thì vừa uống rượu, vừa cười bảo : Thưa thầy, em xin nghiêm chỉnh chấp hành hình phạt ạ. Mấy thầy trò vỗ tay cười vui vẻ . Đấy, đi uống rượu mà cũng bị phạt chẳng phải là bị sao Kế Đô chiếu mệnh sao ?

Đang mải mê với liên hệ về bản thân mình, anh bạn tôi lại nói : Tôi nói điều này, chị ( vợ tôi ) và cháu ( con trai tôi ) thông cảm bỏ qua cho, ông này dính sao Kế Đô chiếu mệnh, không cẩn thận là dính vào quan hệ với mỹ nhân đấy. Nghe đến đây thì tôi hoạt bát hẳn lên và chỉ mong mình “ bị hạn ”. Đã bao năm rồi không phải chỉ trên bảo dưới không nghe mà trên ra lệnh, dưới không chịu chấp hành. Nếu bị sao chiếu mệnh mà khôi phục lại cuộc sống thăng hoa, được hưởng cái lợi lâu dài nếu có bị bạn bè đàm tiếu thì tôi cũng xin cam chịu và thế nào tôi cũng phải tổ chức tiệc rượu ra trò để chiêu đãi bạn bè, chiêu đãi “ thầy địa lý ” .

Hóa ra cái gì cũng có hai mặt phải, trái. Trong họa có phúc, trong rủi có may. Tôi thì ngồi nhìn thời gian trôi đi trong trong hồi hộp, mong chờ . Không biết bạn đã bị hạn sao Kế Đô chiếu mệnh chưa, nhớ hồi âm cho tôi biết nhé.

KỂ CHUYỆN ĐI TÌM BẠN

Khi tung câu chuyện này lên trang Fb, xin các bạn học cùng lớp PT, ĐH chia sẻ, thông cảm bởi rất nhiều bạn dù tuổi cao, sức khỏe hạn chế đã lặn lội đến thăm tôi ( riêng HĐM đã 3 lần ) ở nơi lâm sơn cùng cốc hẻo lánh mà vẫn chưa có một dòng viết riêng cho các bạn

Cuối thập kỷ sáu mươi, sau khi học phổ thông hay Đại học chúng tôi chia tay nhau để mỗi người đến một phương trời, mang theo bao kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi xuân và duy nhất địa chỉ quê nhà. Chiến tranh khốc liệt. Đời sống giao thông, phương tiện đi lại … khó khăn, ai cũng lo kế mưu sinh. Và chúng tôi những người cùng trang lứa sinh ra ở thập kỷ bốn mươi, năm mươi, cùng học một trường sau này đều đi tìm nhau mà địa chỉ cho nhau khi chia tay sau mấy chục năm chẳng còn chút giá trị nào.

Xin được kể một trong những cuộc kiếm tìm đầy kỷ niệm

Năm 1996, khoa Hóa trường Vinh kỷ niệm 35 năm thành lập khoa. Trước đó 3 ngày, trên một chuyến xe đi công tác, cô học trò cũ giờ đã là đồng nghiệp của tôi bảo : Em thấy trên TV thông báo trường Vinh kỷ niệm ngày thành lập, thầy biết không ? Dừng xe tại một trạm Bưu điện, mượn cuốn danh bạ, gọi điện về khoa, kiểm tra thông tin xong tôi lại gọi điện về cơ quan báo cáo và đề nghị xin một chuyến xe để hôm sau về Vinh. Dẫu đi xe 4 chỗ ngồi thì từ nơi tôi công tác về đến Vinh, thời gian chạy xe cũng vừa trọn một ngày đường. Nhưng bù lại tôi gặp được các thầy giáo và nhiều bạn bè thời Đại học, sau 25 năm xa cách và có thêm địa chỉ những bạn bè đang công tác khắp các tỉnh, thành dù họ không có điều kiện về hội khóa.

Những người bạn sau này tôi đi tìm được nhờ vào địa chỉ có được qua bạn bè

Thật mừng, một trong những bạn thân học cùng lớp đang là giáo viên một trường cấp III một huyện sát Vĩ tuyến 17, nằm ngay trên đường số I, con đương thông thương hai miền Nam – Bắc mà tôi đã mấy lần đi qua trước cổng trường. Tan hội, về cơ quan tôi thả một lá thư cho bạn. Chẳng phải chờ lâu, một tuần sau tôi nhận thư phúc đáp và sợi dây mong manh đầu tiên giữa hai chúng tôi được nối lại. Rồi thời gian trôi chúng tôi chỉ gặp nhau trên những cánh thư được nối liền qua con đường bưu điện

Năm 1997, địa phương tôi công tác tổ chức một đoàn vào Nam viếng các Liệt sĩ hy sinh trong thời gian kháng chiến. Là gia đình có thân nhân là Liệt sĩ, tôi được tham gia thành viên của đoàn và trong chuyến đi này, một “ âm mưu ” đi tìm bạn nhen nhóm trong tôi

Sau mấy ngày viếng, tìm kiếm người thân là Liệt sĩ ở Tây Ninh và các tỉnh Nam Bộ, đoàn quay về Nghĩa trang Liệt sĩ Trường Sơn. Xe về đến Đông Hà đã khoảng ba bồn giờ chiều. Vừa vào sân khách sạn, tôi báo cáo trưởng đoàn đi vệc riêng . Khách sạn không có không có xe phục vụ khách và bấy giờ Đông Hà cũng chưa có tacxi. Tôi hỏi thuê xe ôm ( xe máy ) ra Vĩnh Linh mất bao nhiêu tiền. Cô phục vụ nghe tôi nói tiếng miền Trung liền bảo để em gọi xe giúp, chứ biết anh khách lạ, cánh xe ôm nó chém đắt lắm. Thế là tôi nhảy xe đi Vĩnh Linh trong tiết trời mưa gió với cam kết bảo trợ đi đến nơi về đến chốn của cô nhân viên khách sạn. Mũ đi đường, áo đi mưa đều do lái xe ôm có sẵn. Từ Đông Hà ra Vĩnh Linh chỉ 30 km nhưng đường gập gềnh, ổ gà như muốn đưa tôi bật khỏi xe. Đến Vĩnh Linh, vào trường cấp III hỏi thăm thì thầy Hiệu trưởng bảo cô giáo hết giờ đã về nhà. Lại hỏi đường tìm về nhà bạn. Hồi hộp bước chân vào ngôi nhà xa lạ thăm dò, khi biết đúng địa chỉ cần tìm thì cháu trai, sau này biết là con út của bạn khoảng 12 hay 13 tuổi, bảo chưa thấy má cháu về, chắc má cháu còn ghé qua chợ. Chú xe ôm nhiệt tình lại quay ra đứng chờ ở cổng chợ đối diện trường học để tôi vào tìm bạn. Tôi đi đi lại lại nhiều lần trong chợ mà không thấy người quen. Lại lên xe quay lại nhà cũ. Trên đường quay lại, gặp bạn tôi trên đường từ nhà đi tìm tôi, bởi về nhà nghe con nói lại, bạn bảo linh tính thấy chắc chắn là người thân

Vào nhà, hoàng hôn bắt đầu chìm xuống. Chú xe ôm tế nhị đứng ngoài sân, chúng tôi bảo mãi mới vào nhà. Vội vàng. Hàn huyên. Ai cũng luôn đặt câu hỏi để biết về nhau sau bao năm cách mà thời gian thì không ủng hộ chúng tôi. Mưa và trời tối dần. Bạn tôi bảo ở lại chơi sáng mai nhảy xe vào nhập đoàn. Thực lòng, tôi cũng muốn ở lại. Lặn lội giữa trời mưa hàng chục cây số. Bạn bè thân nhau. Mấy chục năm mới gặp. Thời gian chuyện trò quá ít. Nhưng khốn nỗi nhà hiện tại chỉ có hai mẹ con. Chồng bạn day học ở Đông Hà. Các con lớn đi học Đại học, đi làm xa nhà. Tình bạn không muốn rời xa nhưng cũng tình bạn đẹp mà không thể ở lại. Bịn rịn nhưng tôi lại lên xe quay về Đông Hà khi Vĩnh Linh nhà dân hai bên đường đã lên đèn.

Mấy năm sau, bạn tôi chuyển công tác về Đông Hà cùng chồng với các con. Tôi cũng không còn công tác ở cơ quan cũ. Trong một chuyến đi công tác từ Khánh Hòa về đến Đông Hà nghỉ lại. Tìm vào nhà bạn không gặp, để lại địa chỉ nơi đoàn nghỉ lại rồi quay về cùng đoàn đi ăn tối. Bữa ăn gần kết thúc thì hai vợ chồng bạn tôi tìm đến. Các anh em trong đoàn chào xã giao rồi cáo từ để hai vợ chồng bạn ngồi lại cùng tôi lai rai thêm mấy cốc bia. Chuyện trò một lúc thấy chồng bạn đứng dậy đi ra ngoài. Tôi đinh ninh chồng bạn có việc riêng tế nhị gì đó. Nhưng không, anh tế nhị ra ngoài để chúng tôi được … những phút giây riêng tư. Có điều tôi, bạn gái và chồng bạn tôi đều hiểu điều ấy nhưng không ai nói ra. Chỉ đến bây giờ tôi mới có dịp thổ lộ. Chỉ tiếc rằng những chuyện riêng tư của chúng tôi nếu chồng bạn cùng nghe chắc chắn sẽ làm chồng bạn chia sẻ mà yêu vợ mình hơn, Hôm sau trên xe về cơ quan, các bạn tôi tha hồ đàm tiếu khi tôi kể chuyện gặp bạn gái đêm qua. Họ khẳng định, thời sinh viên chúng tôi dứt khoát có vấn đề. Tôi thì không thanh minh có vấn đề hay không có vấn đề bởi cánh chúng tôi chẳng lạ gì nhau. Càng chối bỏ câu chuyện càng sôi nổi và càng nhiều tình tiết hư cấu được đưa vào cuộc sống. Mà tôi và bạn gái cũng có chút vấn đề thời sinh viên đấy. Vấn đề là ở chỗ những năm 1966 – 1967 khu vực Quảng Bình bị máy bay Mỹ đánh phá ác liệt. Trẻ em Quảng Bình phải sơ tán ra các tỉnh ngoài Bắc để đảm bảo an toàn tính mạng và được học hành. Bạn gái tôi có cô em tên Yến, tôi thì có đứa cháu con anh ở Vĩnh Linh đều sơ tán về ở một xã cùng huyện Thiệu Hóa, Thanh Hóa. Hai người bạn cùng lớp, lại có em, cháu cùng đi sơ tán một chỗ nên chúng tôi thay nhau về thăm dịp nghỉ một hai ngày. Gắn bó tình bạn không chỉ học cùng lớp mà còn là sự sẻ chia những khó khăn trong cuộc sống. Kết thúc mấy năm Đại học, khi trường chúng tôi còn sơ tán tại vùng rừng núi Thanh Hóa, anh chị em từ Nghệ An tranh thủ ghé về thăm nhà rồi quay lại trường nhận Quyết định phân công công tác. Anh chị em từ Hà Tình, Quảng Bình ở lại chờ nhận Quyết định đi công tác luôn vì từ Vĩ tuyến 19 trở vào vẫn bị máy bay Mỹ ném bom. Đời sinh viên chúng tôi dù chỉ sống nhờ học bổng nhưng ngày chia tay, tôi chỉ giữ mấy đồng để lấy tiền đi tàu về nhà, còn bao nhiêu, còn mấy đồng giờ tôi cũng chẳng còn nhớ nữa, vét túi cho bạn để bạn ở xa hơn thêm lộ phí đi đường.

Đời sinh viên chúng tôi đã sống những ngày như như thế
Câu chuyện đi tìm bạn của tôi là vậy.
Người bạn ấy chính là người trong tấm hình, cũng may mắn do con dâu bạn tôi chuyển cho một người bạn khác mà tôi có được.

Mọi bình luận, phán xét thuộc về bạn đọc.

CHUYỆN XÓM TÔI

Cái xóm nhỏ của chúng tôi vừa kỷ niệm tròn 50 năm ngày mọc lên ngôi nhà đầu tiên. Vui ra phết nhưng vợ chồng tôi thì mệt phờ râu đến nỗi sau một tuần cứ vừa chập tối đã ngủ, tuyệt nhiên không hề “ động tĩnh “ gì !. Chắc bạn sẽ nghĩ rằng vợ chồng tôi có vai trò gì quan trọng lắm ở cái xóm nhỏ này chăng ? Vâng, đúng thế. Sống gần trọn cuộc đời vợ chồng tôi mới đánh giá đúng vai trò quan trọng với tập thể này. Xin được tường trình, bày tỏ ngọn nguồn về xóm nhỏ của chúng tôi .

Vợ chồng tôi may mắn được công tác cùng một trường cấp 3, nay là trường trung học phổ thông. Cái thời trường THPT còn mang tên trường cấp 3 thì cả một vùng thậm chí hai ba huyện mới có một trường nên bước chân ra ngoài xã hội, chúng tôi là người danh giá. Vợ chồng tôi không chỉ tự hào về vị trí của mình trong nhà trường mà quan trọng hơn, trừ những người thuộc tổ hành chính, chúng tôi được thường xuyên tiếp cận với 24 vị từ Hiệu trưởng đến giáo viên các bộ môn của nhà trường. Hiệu trưởng là một lãnh đạo tuyệt vời. Không biết ông được đào tạo toàn diện mức nào nhưng hễ trường có giáo viên bộ môn ốm đau hay nghỉ việc gì, ông đều lên lớp dạy thay được cả. Ông là mẫu người lý tưởng trong tôi. Còn đội ngũ giáo viên, môn nào cũng tinh hoa của nền văn hóa khoa học,kỹ thuật. Mấy thầy cô dạy Văn chương luôn tự hào văn học là nhân học, là hình thành nhân cách con người. Thầy dạy Toán thì bảo dạy Toán học là dạy cách tư duy khoa học. Thầy Vật lý tự hào như chính mình ngồi trên tàu bay vào vũ trụ với phương trình sóng gập gềnh. Cô giáo dạy Sinh tuy thầm lặng nhưng lại khinh khỉnh bỏ ngoài tai mọi lời hay, ý đẹp của các bộ môn, chỉ sùng bái Đác Uyn là sư phụ. Rồi thầy dạy Hóa, dạy Sử, dạy Địa, … mỗi môn một vẻ, “ mười phân vẹn mười”. Môn nào cũng tinh hoa, môn nào cũng hết sức quan trọng

Được sống bên cạnh các bậc “ trí thức” , chịu tác động, được hưởng những gì tinh túy như thế sao không đáng tự hào. Niềm vui đó không chỉ giữ cho mình mà chúng tôi luôn truyền lửa cho con cháu, cho những người thân thích chia sẻ.

Tôi giữ chân văn thư, kiêm đánh trống, kiêm bảo vệ, kiêm thực hiện các việc cụ thể do Hiệu trưởng, Tổ trưởng đến giáo viên phân công. Vợ tôi phụ trách mảng đời sống của nhà trường. Cứ sáng dậy thật sớm quét dọn khu tập thể, đun nước, đi chợ mua thực phẩm, nấu cơm ... Chỉ cần vắng một trong hai vợ chồng tôi một hôm là cả trường loạn lên. Này nhé, khi gõ 5 tiếng trống mọi người đều kéo nhau vào lớp, khi tôi gõ 3 tiếng, thầy trò mới được kết thúc giờ dạy học, đố ai dám làm trái hiệu lệnh của tôi dù là Văn học là nhân học hay giáo viên Vật lý đang say sưa như bay vào vũ trụ cũng phải phanh tàu lại. Vợ tôi còn quan trọng hơn, nếu bà ấy nghỉ việc một hôm thôi, cả trường nháo nhào cả lên . Không nháo nhào, không chạy ngược, chạy xuôi sao được. Không nhanh chân kiếm cái để ăn, có mà chết đói .

Mọi công việc cứ diễn ra đều đều, êm ả không có gì thay đổi . Chỉ có điều 24 thầy cô cũng phải lấy vợ, lấy chồng, sinh con. Khi cái khuôn viên khu tập thể đã trở thành chật chội các gia đình lần lượt chạy khỏi tập thể trường, dựng tạm ngôi nhà để ở, để hưởng không khí trong lành hơn. Khi hạt nhân được tạo lập, các “ đám mây ” gia đình giáo viên dần dần tụ hội thành cái xóm nhỏ tinh anh này. Theo thời gian, năm tháng chúng tôi về nghỉ chế độ sống chung cùng xóm nhỏ.

“ Ngõ nhỏ, phố nhỏ, nhà tôi ở đó ”, nghe lời bài hát từ máy quay đĩa của đôi vợ chồng cựu văn chương thật êm dịu, nhưng cái xóm nhỏ lại không phải là phố nhỏ. Mải mê văn chương, thơ phú mơ mộng mây, gió, tuyết, núi, sông, không biết làm gì thêm, về hưởng mấy đồng lương hưu thu không đủ nhu cầu chi, hình như Văn chương giờ để mất cái đuôi Nhân học kèm theo, thỉnh thoảng ông bà cũng cãi nhau về đồng tiền eo hẹp. Cứ thấy nhà bên tiếng to tiếng nhỏ, mọi người lại gọi vợ chồng tôi sang “ dẹp loạn ” bời từ xưa mọi người đều theo “ Lệnh ” cùa tôi mà. Cặp đôi thầy dạy Toán “ tính toán ” khoa học hơn , chi tiêu tiết kiệm mua được mấy con gà về nuôi nhưng sau một thời gian thấy tiền mua thức ăn nuôi gà còn tốn kém hơn khi mua gà thịt nên cũng giải thể chuồng trại. Về hưu, thầy Vật lý cũng từ bỏ giấc mơ bay vào vũ trụ. Khi gia đình nào đó có sự cố gì về điện, gọi đến thầy, thầy lại bảo mọi người gọi tôi, vì nó quen việc từ xưa còn tớ chưa quen nhỡ điện giật thì chết ! Cô giáo viên Sinh thì chuyên nhờ vợ tôi đong hộ gạo chứ ra chợ cô không phân biệt được gạo nào nấu cơm ăn ngon hơn loại gạo nào. Khoa học kỹ thuật thì thay đổi từng ngày từng giờ nhất là thay đổi về giống lúa trong ngành nông nghiệp mà ông Đác Uyn chiết ghép thì chết đã từ lâu. Thầy Thể dục chuyên làm trọng tài chứ bóng chuyền không, bóng bàn thầy cũng không chơi từ hồi còn lên lớp. Tóm lại cái mớ lý thuyết tinh anh các thầy lên lớp chẳng giúp ích gì khi về cái xóm nhỏ này.

……

Kỷ niệm 50 năm xóm nhỏ giàu ý kiến chỉ đạo, thơ văn rôm rả, hát hò chuyện trò vui vẻ. Riêng cái khoản bếp núc, chăm lo bữa liên hoan dù có các thành viên của xóm tham gia nhưng vợ chồng tôi vẫn giữ trách nhiệm chỉ đạo từ đầu đến cuối. Kết thúc thành công tốt đẹp đợt kỷ niệm, thấy vợ chồng tôi trước đây lăn lộn với công việc cơ quan, nay về vẫn " quan trọng " với xóm nhỏ, trước khi khăn gói đưa nhau đi làm thuê, các con tôi bảo : Cũng may bố mẹ chỉ tiếp xúc với 24 chứ có 24. 000 tinh hoa như thế này thì bố mẹ chỉ có mà … TỊCH SỚM.

MỒNG 8 THÁNG 3
Hôm nay mồng tám tháng ba
Vợ đi mua quà để tôi tặng em
Trưa mổ gà, chiều cuốn nem
Cho tôi uống rượu say mèm mới thôi
Kể chừng ấy chuyện đủ rồi
Khoe thêm chút nữa, chuyện ... tôi ngại ngùng

8-3-2017

MỪNG THỌ TUỔI 70

          Tôi định không đả động gì đến chuyện này nhưng không nói đến lại có chút áy náy.

          Thực ra tôi không mặn mà gì với việc mừng thọ tuổi 70, bởi ý nghĩ của mình có vẻ quái đản : Tuổi thọ bình quân của người Việt nghe đâu đã đạt đến 73,4 tuổi. Mừng thọ tuổi 70 hoá ra mình mừng đã sống được 70 / 73,4 tuổi. Chán chết. Tuy vậy tôi có hai lần dự mừng thọ cho mình. Ấy là do quy định của tổ chức mà mình là thành viên .

          Sinh đầu năm Đinh Hợi nên bây giờ thì tôi đã sống sang những ngày đầu tiên của tuổi 71.Giáp tết Đinh  Dậu trong bữa cơm đông đủ con cháu, con trai trưởng tôi xin ý kiến xem năm nay bố tròn tuổi thất thập, ý nguyện bố tổ chức mừng thọ thế nào. Tôi gạt đi bảo : Cảm ơn mẹ các con và các con nhưng ý bố thì không phải tổ chức gì cả. Riêng hội người cao tuổi tổ chức ở thôn thế nào gia đình ta thực hiện thế ấy. Vợ và các con tôi có chút băn khoăn bởi lẽ các gia đình khác đều tổ chức mừng thọ cho bố mẹ khi đến tuổi chẵn 70 hay 75. Gia đình tôi không đến nỗi nào, đặc biệt các con trai, con dâu đã trưởng thành lại thua kém mọi nhà không tổ chức được mừng thọ cho bố. Thấu hiểu và chia sẻ tâm trạng của mọi người tôi bảo gia đình mình tổ chức ăn tết sớm, mời anh em, con cháu nội ngoại và một số bạn bè thân quen đến ăn tết, đón xuân coi như tổ chức mừng thọ cho bố, thế là được rồi. Cả nhà đồng ý, đặc biệt là anh con trưởng. Tôi và con tôi đều chung ý nghĩ : tổ chức mừng thọ, người mời đến dự phải có chút quà, cái phong bao có lõi. Làm thế thì ngại lắm. Ngại cho mình và khó cho người khác. Mỗi sáng đạp xe đạp, thi thoảng mấy ông bạn lại hỏi có được mời dự đám cưới chỗ này, chỗ kia không, rồi lại đọc mấy câu :

Thiệp mời đám cưới trao tay
Phần mừng cho bạn, phần gay về mình
Không đi thì nhẹ cái tình
Đi thì cái túi của mình nó viêm

          Là thành viên sống trong gia đình tôi hiểu tính cách con tôi sống rộng rãi không tính toán được thua, hơn thiệt về vật chất với bạn bè. Nhờ vậy các con tôi đông bạn bè lui tới chơi nhà Mình quan tâm đến người khác thì tâm hồn cảm thấy thoải mái , dễ dàng, nhưng khi được người khác quan tâm, động viên, tôi và con đều thấy ngại ngần, khó xử. Ấy thế mà ngày gia đình tổ chức ăn tết, chuẩn bị đón năm mới cũng có bạn thân, em, cháu “ nhạy cảm”  có quà cho anh, cho bác. Em, cháu tặng quà tôi không từ chối bởi những “ đối tượng ” này ngày bình thường hay lúc đi đâu xa về và chẳng có lý do gì cả vẫn mua cho tôi thứ này, thứ nọ.

          Dài dòng, nhưng lý do áy náy nếu không viết những dòng này thì lại thuộc câu chuyện khác . Sau tết,  mẹ anh bạn trước đây làm việc với mấy anh em cùng cơ quan  qua đời khi thiếu 24 tháng  nữa sẽ tròn 100 tuổi. Người biết thông tin đầu tiên là người còn đang làm việc. Với tư cách bạn bè, anh “ triệu tập ” tất cả những người công tác cùng thời với bạn tôi tập trung đến viếng mẹ bạn  Điều làm tôi ngạc nhiên là khi lên xe, thấy xe còn rộng chỗ nhưng anh lại từ chối khi  trước đó tôi điện thoại hỏi cho một người khác đi nhờ. Đoàn của chúng tôi đi trên 2 xe ô tô rộng rãi nhưng chỉ có 9 người .Nhưng điều băn khoăn ấy tôi dấu kín trong suy nghĩ của mình.

          Hoàn thành nhiệm vụ, viếng mẹ bạn, ra ngõ anh bạn tôi bảo, nhân dịp đầu xuân, lại đông đủ anh chị em cùng cơ quan ngày xưa nên tổ chức gặp gỡ uống chén rượu mừng  hội tụ . Rồi khi ngồi vào mâm, nâng chén chúc nhau lại có thêm lý do mừng tôi được cấp “ CHỨNG CHỈ TRÒN TUỔI 70 ”. Bây giờ thì tôi hiểu lý do tại sao xe ô tô còn chỗ mà anh không đồng ý cho người khác đi nhờ. Có thể có nhiều lý do để chung vui trong bữa rượu nhưng tất cả đã có “ âm mưu ” sắp xếp từ trước.

          Tôi đã dửng dưng khi con tôi ngỏ lời để tổ chức mừng thọ.

           Tôi đã dửng dưng khi nhận tờ CHỨNG CHỈ TUỔI 70

Nhưng tôi giữ một kỷ niệm đẹp, một nghĩa tình mà những người bạn từng đồng cam cộng khổ một thời đã giành cho tôi, bởi gia đình, các con tổ chức mừng thọ cho tôi ngoài tình cảm còn có chút nghĩa vụ pha chút nặng nề quà cáp.Tổ chức này, tổ chức kia mừng thọ bởi ràng buộc theo quy định, còn những người bạn đối với tôi không hề bị ràng buộc, không nghĩa vụ, chỉ có một chữ TÌNH.

           Viết xong những dòng này tự coi như một lời cảm ơn bạn bè nên cảm giác nhẹ nhàng, thanh thản, mất đi cái  áy náy ban đầu .

                                                       Tháng 3-2017